خودروی هیبریدی چیست؟

خودروهای هیبریدی (Hybrid Electric Vehicle) وسایل نقلیه‌ای هستند که برای حرکت، از دو یا چند منبع انرژی تامین می‌شوند و از موتور احتراق داخلی و موتور الکتریکی برای نیروی محرکه خود استفاده می‌کنند. موتور احتراق داخلی که با سوخت بنزین یا گازوییل کار می‌کند، به عنوان منبع اصلی نیروی محرکه عمل می‌کند و دقیقا مثل یک موتور معمولی سوخت را به انرژی مکانیکی برای حرکت وسیله نقلیه تبدیل می‌کند.

انرژی موتور الکتریکی در خودروهای هیبریدی از طریق ترمز احیاکننده تامین می‌شود؛ به این معنا که انرژی جنبشی تولیدشده هنگام کاهش سرعت خودرو و یا ترمزگرفتن را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و برای استفاده بعدی در بسته باتری ذخیره می‌کند. خودروهای هیبریدی علی‌رغم این که از نظر بهره‌وری سوخت بهبود پیدا کرده‌اند، اما همچنان برای تامین انرژی اصلی خود به سوخت‌های فسیلی وابسته هستند. به این معنا که همچنان برای حرکت از منابع تجدیدناپذیر استفاده می‌کنند و کاملا سازگار با محیط زیست نیستند. با این حال خودروهای هیبریدی آلایندگی کمتری نسبت به خودروهای بنزینی تولید می‌کنند. علاوه بر این، خودروهای هیبریدی به دلیل ظرفیت محدود موتور الکتریکی و اندازه بسته باتری، برد الکتریکی محدودی دارند و برای مسافت‌های نسبتا کوتاه می‌توانند فقط با نیروی الکتریکی کار کنند و در واقع وابسته به موتور احتراق داخلی هستند. البته این مقدار با توجه به مدل خودرو و ظرفیت باتری تعیین می‌شود.

خودروی برقی چیست؟

(Battery Electric Vehicle) یا خودروی الکتریکی که به عنوان خودروی الکتریکی باتری‌دار نیز شناخته می‌شود، نوعی وسیله نقلیه است که از برق به عنوان منبع انرژی خود استفاده می‌کند. خودروهای الکتریکی توسط یک یا چند موتور الکتریکی به حرکت درمی‌آیند که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و برای ذخیره انرژی الکتریکی از بسته باتری استفاده می‌کنند. امروزه اکثر خودروهای برقی از باتری‌های لیتیوم یونی قابل شارژ، به دلیل چگالی انرژی بالا، کارایی و وزن نسبتا سبک استفاده می‌کنند. این باتری ها برق را ذخیره می کنند و در صورت نیاز آن را آزاد می کنند تا نیروی محرکه خودرو را تامین کنند. این نوع خودروها برای پر کردن دوباره انرژی بسته باتری نیازمند سیستم شارژ هستند و با اتصال به یک منبع شارژ خارجی یا شارژرهای خانگی، انرژی مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. البته زمان شارژ خودروهای برقی با توجه به زیرساخت شارژ و ظرفیت بسته باتری متفاوت است. خودروهای برقی هم مانند خودروهای هیبریدی از ترمز احیا کننده استفاده می کنند؛ یعنی هنگامی که راننده ترمز می گیرد یا سرعتش را کاهش می دهد، انرژی جنبشی تولید شده به انرژی الکتریکی تبدیل می شود. سپس این انرژی به بسته باتری بازگردانده می شود و کارایی کلی خودرو را افزایش می دهد. خودروهای برقی از مزایای بی‌شماری برخوردارند که به طور مفصل آن‌ها را در مقاله دیگری توضیح داده‌ایم. برای خواندن مقاله مربوط به مزایای خودروهای برقی، روی این لینک کلیک کنید.

حالا که با معنای خودروی هیبریدی و برقی آشنا شدید، به شرح تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.

تفاوت خودروهای برقی و هیبریدی

تفاوت اصلی بین خودروهای هیبریدی و الکتریکی در موتور آن‌ها، نحوه تامین انرژی و استفاده از آن است.

موتور خودرو (پیشرانه)

اتومبیل‌های هیبریدی موتور احتراق داخلی را با موتور الکتریکی ترکیب می‌کنند و در حالی که ، موتور احتراق داخلی به وسیله نقلیه نیرو می‌دهد؛ در هنگام شتاب‌گیری، موتور الکتریکی به موتور احتراق داخلی کمک می‌کند و بار موتور را کاهش می‌دهد و راندمان کلی سوخت را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، باعث می‌شود تا خودرو میزان کربن کمتری انتشار دهد. اما بر خلاف خودروهای هیبریدی، خودروهای برقی برای حرکت کردن از طریق یک یا چند موتور الکتریکی تغذیه می‌شوند و برای تامین نیروی محرکه خود کاملا به برق متکی هستند و به همین دلیل میزان کربن تولیدی آن‌ها صفر است.

منبع انرژی

خودروهای هیبریدی از سوخت‌های فسیلی مثل بنزین یا گازوییل و برق تامین انرژی می‌کنند. این خودروها دارای یک مخزن سوخت برای بنزین یا گازوییل و یک بسته باتری هستند که برق تولیدشده از طریق ترمز احیاکننده را در خود ذخیره  می‌کند. در صورتی که خودروهای الکتریکی منحصرا از برق به عنوان منبع تامین انرژی خود استفاده می‌کنند و برای شارژ مجدد به منبع برق خارجی مثل ایستگاه‌های شارژ یا شارژرهای خانگی نیاز دارند. البته خودروهای برقی هم مجهز به ترمز احیاکننده هستند که باعث می‌شود انرژی مصرف‌شده برای ترمزگرفتن به موتور الکتریکی بازگردد و در مصرف انرژی ازدست‌رفته صرفه‌جویی شود.

انتشار آلودگی

خودروهای هیبریدی با این که نسبت به خودروهای بنزینی آلودگی کمتری تولید می‌کنند اما همچنان میزان انتشار آلایندگی در آن‌ها صفر نیست؛ زیرا موتور احتراق داخلی دارند که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کند. اما میزان آلایندگی خروجی در خودروهای الکتریکی باتری‌دار که دارای موتور الکتریکی هستند صفر است. این خودروها فاقد سیستم اگزوز هستند، سوخت فسیلی نمی‌سوزانند و در نتیجه هیچ آلاینده‌ای یا گاز گلخانه‌ای تولید نمی‌کنند و کاملا با محیط زیست سازگارند.

محدوده رانندگی

اتومبیل‌های هیبریدی در مقایسه با اتومبیل‌های تمام‌برقی، میزان پیمایش بیشتری دارند و به همین دلیل برای سفرهای طولانی مناسب‌ترند. در مقابل، خودروهای برقی گزینه مناسب‌تری برای استفاده روزمره هستند اما این جمله به این معنا نیست که خودروهای برقی برای سفر گزینه مناسبی نیستند. برای مثال، خودروی برقی اسکای ول با هربار شارژ می‌تواند مسافت ۵۲۰ کیلومتری را بپیماید. یعنی با شارژ ۱۰۰ درصد می‌توانید فاصله رفت‌وبرگشت تهران تا رامسر را طی کنید. البته پیشرفت در تکنولوژی باتری خودروهای برقی به طور مداوم در حال بهبود است و به همین دلیل می‌توان امیدوار بود که به زودی میزان پیمایش بیشتری را با هر بار شارژ ارائه دهند.

جمع‌بندی

به طور کلی، خودروهای هیبریدی گزینه‌ای میان خودروهای بنزینی و خودروهای تمام‌برقی هستند. میزان آلاینده‌های خروجی در این خودروها نسبت به خودروهای بنزینی کمتر است اما خودروهای برقی کاملا با محیط زیست سازگار هستند و انتشار آلایندگی در آن‌ها صفر است. خودروهای الکتریکی با هدف کاهش آلاینده‌ها و افزایش بهره‌وری انرژی تولید شده‌اند و با پیشرفت تکنولوژی و بهبود زیرساخت‌های شارژ، به گزینه‌ای محبوب میان دوست‌داران محیط زیست تبدیل شده‌اند.